کیانوش معتقدی، هنرمند و پژوهشگر هنری در گفتگو با خبرنگار تجسمیخبرگزاری شبستان درباره رونق اقتصاد هنر و عوامل اثر گذار بر آن گفت: اساسا هنر خاورمیانه و بخصوص بازار هنر ایران در چند سال اخیر دچار تغییرات عمده‌ای شده است. بخشی از این تغییر به خاطر حضور حراج‌های بزرگ مثل ساتبیز، کریستیز و بونامز بوده و بخش دیگر به خاطر توجه خاص کشورهای عربی منطقه به تأسیس موزه‌ها و گالری‌ها تخصصی هنر و برگزاری نمایشگاه‌ها و بینال‌های هنری بوده است. در این میان هنر ایران بواسطه وجود هنرمندان برجسته‌ای که در چند دهه اخیر ظهور پیدا کرده اند نیز وارد این جریان هنری شده است.
دولت باید بستر رونق بازار هنری را فراهم کند
این هنرمند با بیان اینکه ورود به بازار هنر بین‌المللی مثل هر پدیده دیگری نیازمند فراهم‌بودن یک بستر مناسب و همین‌طور ساختار منسجمی در بازار هنری خود آن کشور است، اظهار داشت: بر کسی پوشیده نیست فروش بالای آثار هنرمندان ایران و زدن رکودهای بزرگ در حراج‌های بین‌المللی نگاه خیلی مثبت و جدیدی به هنر ایران در موزه ها و بازار هنری دنیا بوجود آورده است اما تا زمانی که این حمایت و تغییر در ساختار بازار هنر در داخل ایران از سوی نهادهای مرتبط مثل ارشاد، موسسه هنرهای تجسمی و غیره صورت نگیرد و برنامه‌ریزی مدونی صورت نگیرد هیچ‌وقت یک جریان درست و آینده‌دار در داخل ایران شکل نمی‌گیرد.
معتقدی افزود: البته دو سال است که به مدد حضور برخی افراد کارشناس و با تجربه جریان اولین حراج داخلی با عنوان حراج تهران در ایران برگزار می‌شود، این حراج کاملا به صورت خصوصی است، در کنار این حراج با پدیده جدیدی به عنوان حراج خیریه‌ها مواجه شده ایم که این حراج ها علاوه بر اینکه کسب درآمد برای مراکز خیریه و افراد نیازمند فرصت جدیدی برای علاقه‌مندان هنر و مجموعه‌داران ایجاد می کند که بتوانند آثار هنری را تهیه کنند.
باید از برگزاری بینال هاو نمایشگاه های دولتی در عرصه تجسمی دوری کرد
این پژوهشگر هنری خاطر نشان کرد: برگزاری حراج و حراج‌های خیریه که به رونق بازار هنر کمک می‌کند، در دنیا درست یک مؤسسه‌های خصوصی است و دولت آن را برگزار نمی‌کند و انتظار نیست که دولت در ایران نیز اینگونه حراج ها را برگزار کند، اما بسترسازی و فراهم‌سازی شرایط و برگزاری نشست‌های تخصصی هنر معاصر و مدرن ایران همه و همه کمک می کند که هنر امروز ایران از مسیر کوتاه‌تری خود را به مخاطب خارجی معرفی کند. یکی از راهکارها این است که ما باید از برگزاری بینال‌ها، دوسالانه‌ها و نمایشگاه‌های دولتی که یک طیف خاصی را معرفی می‌کند، دوری کنیم.
معتقدی تعامل هنرمندان تجسمی با یکدیگر را یکی از راهکارهای رونق بازار هنر دانست و یادآور شد: خوب می‌دانیم بخشی از هنرمندان تجسمی در حراج هایی که دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌کند بنا به دلایلی حضور پیدا می‌کنند و ارتباط خاصی با نهادهای دولتی دارند، در مقابل اینها حجم زیادی هنرمند داریم که با گالری‌دارها و مجموعه‌دارها کار می‌کنند و از کار با دولت پرهیز می کنند، تا زمانی که این فاصله بین این دو قشر هنرمند داریم ما یک تصویر کامل و جمع از هنرمان نه می‌توانیم در داخل ایران و خارج ارایه دهیم، همین نوع نگاه در حراج‌ها نیز حاکم است.
روند حضور آثار هنرمندان در حراج های داخلی و خارجی نسبت به گذشته بهتر شده است
وی تصریح کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اکسپو برگزار می‌کند که آثار هنرمندان درجه یک در آن حضور ندارد، اما آثار درجه یک این هنرمندان در حراج‌های بین‌المللی حضور دارد، در کل نتیجه مثبت حضورها این است که خرید و فروش آثار هنری رونق پیدا می کند، و همین سبب شده موقعیت هنرمندان و گالری‌داران در مقایسه با یک دهه پیش از این به لحاظ درآمد و فروش آثار خیلی بهتری شود، برخوردار شده‌اند که این روند نسبت به گذشته روند مثبتی است.
سه راس مثلت خرید آثاری هنری باید با یکدیگر هماهنگ باشد
معتقدی در پاسخ به این سئوال که آیا یکی از راه های رونق اقتصاد هنر فرهنگ سازی پیرامون آثار هنری برای مخاطبان عام است، گفت: برای خرید یک مثثی وجود دارد که یک رأس هنرمند، یک رأس گالری دار و برگزارکننده حراج و رأس مهم‌تر خریدار است، اگر هنرمند اثر درست ارایه دهد و برگزارکننده در بهترین وجه آن را ارایه بدهد و به درستی معرفی کند خریدار آثار هنری نیز ترغیب می‌شود که کار را تهیه کند، اگر این سه رأس با هم هماهنگ نباشند به آن هدفی که ما داریم در رونق اقتصاد نمی‌رسیم.
حضور و سرمایه گذاری موسسات غیر دولتی در امر هنر به رونق بازار هنر کمک می کند
این هنرمند اذعان کرد: الان در کنار مجموعه‌داران خصوصی برخی مؤسسات مثل بانک‌ها به سرمایه‌گذاری در امر هنر تشویق شده اند که این خبر خوبی است اما کافی نیست، از طرفی این بودجه نیم درصد ارشاد غم بزرگی برای هنرمندان شده است.
معتقدی افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اینکه می‌تواند برای رونق این عرصه تلاش کند اما کنار کشیده است و گاهی به جای اینکه رونق بدهد سرعت این ماشین را هم می‌گیرد.
بکار گرفتن مدیران هنری از میان هنرمندان با سابقه فضای هنر ایران را تغییر می دهد
این هنرمند با ابراز امیدورای نسبت به تصمیمات دولت جدید در عرصه فرهنگ و هنر اظهار کرد: یکی از اتفاقاتی که از دولت تدبیر و امید انتظار می رود این است که مدیرانی را در حوزه هنر بکار گیرد که در این حوزه سابقه کار دارند و بازار هنر خاورمیانه را خوب می‌شناسند، این مدیران اگر بکار گماشته شوند نه‌تنها می‌توانند فضای هنری ایران را با برنامه‌ریزی درست خود تغییر دهند، بلکه فضاهای موزه‌ها و گالری‌هایی که متعلق به دولت است را می‌توانند احیا کنند. وقتی کشوری موزه و گالری دارد، اگر بسیاری از موزه‌های تهران بسیاری آثار خود را به نمایش بگذارند چرخه هنر کشور بدرستی می چرخد.
معتقدی خاطر نشان کرد: از پیش از تغییر دولت موزه هنرهای معاصر با سرپرست اداره می‌شود و هنوز هم اتفاقی نیفتاده است، موزه هنرهای معاصر یکی از مراکز مهم سیاست‌گذاری هنری است، وقتی مدیر موزه‌های مملکت نیستند یا اگر هستند کاری نمی‌کنند، این به جاهای دیگر هنری هم سرایت می‌کند.
پایان پیام/
نظر شما