کمال شفیعی، مدیر امور ادبی استان‌های حوزه هنری در مورد شیوه‌های تبلیغاتی کتاببه خبرنگار شبستان گفت: نیاز است یک حرکت همگانی در راستای تبلیغات کتاب انجام شود. بخش عمده این حرکت‌ها بر عهده رسانه‌ها به خصوص صدا و سیماست. وقتی ورزش به عنوان ساعت تفریح و تفنن یک شبکه اختصاصی دارد، جای تأسف است که کتاب کمترین میزان ساعت در رسانه را دارد و این نشان می‌دهد صدا و سیما ارزشی برای کتاب قایل نیست.
تبلیغ کتاب در ساعات مرده صدا و سیما
شفیعی با ابراز تأسف از اینکه صدا و سیما کمترین سهم را در تبلیغ و معرفی کتاب ایفا می‌کند، اظهار داشت: جای تعجب است که می‌بینم گرفتن لوله فاضلاب در فلان محله و دستگیری چند تن از اراذل و اوباش واکنش رسانه‌ها را برمی‌انگیزاند اما انتشار یک کتاب خوب با بی‌تفاوتی آنها روبرو می‌شود. برنامه‌های معرفی کتاب در تلویزیون چند دقیقه بیش نیست آن هم در ساعات آخر شب مثلا ساعت 11شب به بعد در شبکه 4، ساعتی که کمترین بیننده را دارد.
وی نقش نشریات در معرفی و تبلیغ کتاب مهم و مؤثر ارزیابی کرد و افزود: در کشور ما چند مجله زرد و چند مجله ورزشی وجود دارد؟ چند مجله اختصاصی کتاب داریم؟ تیراژ آن مجلات چقدر است؟
کتابخانه یا دکوراسیون خانه
شفیعی با اشاره به اینکه کتاب به عنوان شی تزیینی در کتابخانه‌های منازل استفاده می‌شود، بیان کرد: در برخی خانواده‌ها از کتابخانه به عنوان دکوراسیون استفاده می‌شود. چند جلد کتاب همرنگ هم برای تزیین آن خریده می‌شود.
ناشران به بعد بی فرهنگی بی توجه اند
وی نقش ناشران را در معرفی و تبلیغ کتاب اثرگذار ذکر کرد و افزود: اولا ناشران تخصصی کم داریم و از طرفی خود ناشران هم تلاش کمی برای معرفی آثار خود دارند. متأسفانه ناشران به بعد تجاری بیشتر توجه دارند تا بعد حرفه‌ای. کارکنان انتشارات جدی به مقوله کتاب نگاه نمی‌کنند. سلیقه ناشر اولویت دارد نه نظر کارشناسان تخصصی کتاب و ناشر بیشتر به برگشت سرمایه فکر می‌کند تا بعد فرهنگی کار.
کتاب خوب داریم اما ویترینش را نداریم
این شاعر بر لزوم تدوین یک برنامه‌ریزی اساسی در راستای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی تأکید کرد و گفت: باید یک ویترین برای کتاب داشته باشیم تا کتاب‌ها را به جامعه معرفی کنیم. ما تولید کتاب خوب داریم اما معرفی و شناساندن کتاب نداریم. تبیین جایگاه کتاب را نداریم. دسته‌بندی کتاب‌ها بر مبنای گروه سنی و ارزش‌گذاری آنها (کتاب خوب، متوسط و عالی) نداریم.
مدیر امور ادبی استان‌های حوزه هنری تصریح کرد: کتاب‌ها در جامعه ما بر اساس ذوق و سلیقه و تفنن یک مؤلف تولید می‌شود نه بر اساس نیاز جامعه. برای آثاری که در جامعه به عنوان یک اثر ادبی، هنری و علمی تولید می‌شود باید یک برنامه‌ریزی داشت تا بر اساس نیاز افراد جامعه تولید شوند. این نیاز باید توسط سیاست‌گذاران فرهنگ تشخیص داده شود و یک حرکت جمعی در راستای تولید کتاب بر اساس نیازهای جامعه شکل گیرد.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های هدفمند غرب در زمینه کتاب و تبلیغات آن اظهار داشت: وقتی در غرب داستانی مثل هری پاتر شکل می‌گیرد، گروه فیلم و انیمیشن هم شکل می‌گیرد. عروسک، فیلم، انیمیشن، کیف و حوله و وسایل بازی آن ساخته می‌شود و همه اینها در کنار هم به پیش می‌روند و همدیگر را کامل و تبلیغ می‌کنند.
دارا و سارا بی ریشه اند
این شاعر با بیان اینکه کارهای ما هدفمند نیست، بیان کرد: عروسک دارا و سارا را ساختیم اما آیا انیمیشن و فیلم آن را هم ساختیم که مکمل هم شوند؟ دارا و سارای ما بی‌ریشه هستند و ساخت آنها با توجه به شرایط اجتماعی صورت نگرفت. فقط خواستیم کاری کرده باشیم. برای مقابله با تهاجم فرهنگی و انجام کارهای فرهنگی باید هدفمند بود نه اینکه فرمالیته کاری را انجام داد.
کارهای فرهنگی باید گروهی و هدفمند باشد
وی خاطرنشان کرد: برای انجام کارهای فرهنگی باید اهداف تعریف شود و مشخص شود این کار برای چه گروه سنی است و به چه نیازهای آنها پاسخ می‌دهد، چه چیزهایی این کارهای فرهنگی را ریشه‌دار می‌کند.با پاسخ به این سوالات می توان یک کار فرهنگی هدفمند و موثر را در پیش گرفت.
به گفته شفیعی، یک تیم متشکل از روان‌شناسان، جامعه‌شناسان، نویسندگان، شاعران و مسئولان فرهنگی باید در کنار هم و دست در دست هم ضمن پاسداشت فرهنگ که به عنوان میراث فرهنگی به نسل بعد منتقل می‌شود، از کیان فرهنگی دفاع کنند.
مدیر امور ادبی استان‌های حوزه هنری با اعتقاد بر اینکه هدف داستان نباید صرفا تفن و سرگرمی باشد، عنوان کرد: در حوزه داستان‌نویسی، داستانی که تولید می‌شود چقدر مورد نیاز جامعه است و به شکل قوام‌یافته چقدر پاسخگوی نیازهای جامعه است؟
ضرورت همنوایی و همخوانی بین محصولات فرهنگی
شفیعی با بیان اینکه فلسفه پیدایش کتاب در جامعه ما بر اساس نیاز مخاطب نیست و یا تعریفی همه‌گیر برای آن نیست، گفت: یک کودک که از خانه پا به بیرون می‌گذارد با تمام عناصر فرهنگی مرتبط می‌شود. بین وسیله‌ای که به عنوان کالای آموزشی گرفته تا کتاب و سایر محصولات فرهنگی باید یک همنوایی و همخوانی وجود داشته باشد. وقتی ادارات و نهادها از هم بی‌خبر هستند، معلوم است که تک گل محکوم به خشکی است.
وی بر لزوم بسیج عمومی برای تولید کتاب بر اساس نیاز جامعه و ارزش‌گذاری آن تأکید کرد و افزود: به عنوان مثال اگر در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان اثری تولید می‌شود، آموزش و پرورش و سایر نهادهای آموزشی و فرهنگی باید باخبر باشند و سعی کنند در راه تثبیت آن حرکت به کانون کمک کنند اما متأسفانه ما شاهد حرکت‌های جمعی نیستیم. حرکت‌های فردی جریان فرهنگی به وجود نمی‌آورند و محکوم به شکست هستند.
تولید آثار هنری فرهنگی درپاسخ به نیاز مردم
وی یادآور شد: نیازها بر اساس آمار و به وسیله کارهای کارشناسی‌شده توسط جامعه‌شناسان و روان‌شناسان باید تشخیص داده شود و به همه هنرمندان سفارش داده شود تا پاسخ به نیازها در قالب انواع هنرها ارایه و ماندگار شود.
شفیعی معتقد است، نشریات می‌توانند حامی فضاهای ادبی باشند و زمینه پذیرش کتاب و کالاهای فرهنگی را توسط خانواده‌ها فراهم کنند.
این شاعر ادامه داد: نشریات باید فرهنگ‌سازی کنند و فضایی برای شناخت خانواده‌ها فراهم کنند. اینکه خانواده ها چه محصولی تهیه کنند و از چه راهی تهیه کنند و همچنین معرفی کالاهای فرهنگی و کتاب‌های تازه‌منتشرشده به خانواده‌ها از وظایف رسانه هاست.
جای خالی ایستگاه‌های کتابخوانی در دکوراسیون شهری
مدیر امور ادبی استان‌های حوزه هنری با انتقاد از اینکه ایستگاه‌های کتابخوانی در دکوراسیون شهری جدی گرفته نشده است، گفت: متأسفانه کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی بین خانواده‌ها جا نیفتاده است و شهرداری‌ها با راه‌اندازی ایستگاه‌های مطالعه می‌توانند به رفع این مسئله کمک کنند.
وی راه‌اندازی ایستگاه‌های مطالعه را گام بلندی به سمت بهینه‌شدن فضای فرهنگی جامعه دانست و افزود: شهرداری برخی مناطق ایستگاه‌های دوچرخه گذاشته است تا علاقه‌مندان بتوانند دوچرخه‌سواری کنند. ایستگاه‌های مطالعه هم باید راه‌اندازی شود تا بی‌واسطه کتاب در اختیار کودکان و نوجوانان و مردم قرار گیرد و سطح فرهنگی جامعه ارتقا یابد. ما باید به جای اینکه مردم را به کتابخانه‌ها بکشانیم، کتاب را به داخل خانه آنها ببریم.
کتابخانه های کهنه در مدارس
مدیر امور ادبی استان‌های حوزه هنری نگاه ویژه به کتابخانه‌های مدارس را خواستار شد و گفت: کتابخانه‌های مدارس چقدر به‌روز هستند؟ کتاب‌های آنها برای چند سال پیش است؟ آیا کتاب‌های جدید غیر درسی به کتابخانه‌های مدارس افزوده می‌شود؟ چند سال از عمر کتابخانه‌های مدارس ما در شهرستان‌ها می‌گذرد؟ متأسفانه باید گفت ما فقر آموزشی در زمینه کتاب غیر درسی در مدارس داریم.
کمک هزینه خرید کتاب برای کارمندان
شفیعی با بیان اینکه نگاه خانواده‌ها را باید به کتاب تغییر داد، تصریح کرد: باید به گونه‌ای فرهنگ‌سازی شود که کتاب به عنوان یک کالای ویژه و ضروری در سبد خانواده‌ها قرار گیرد و همان‌طور که خانواده‌ها برای بچه‌های خود شیر می‌خرند و آن را ضروری می‌دانند، برای آنها کتاب هم بخرند.
وی خاطرنشان کرد: احساس نیاز به کتاب باید در خانواده‌ها شکل گیرد و دولت هم باید بخشی به عنوان هزینه فرهنگ و کتاب در حقوق کارمندان لحاظ کنند تا خانواده‌ها مکلف شوند هر ماه تعدادی کتاب بخرند و بخوانند.به هر حال فراهم‌شدن یک فضای فکری و فرهنگی، یک کار ملی است و نیازمند یک عزم جدی است
پایان پیام/
نظر شما