جانمایی کتاب در بهترین فضای اماکن /ایستگاه اتوبوس یا کتابخانه طبیعی

به گزارش خبرنگار شبستان، امروزه تبلیغ یک امر ضروری است و صاحبان خدمات و کالاها دغدغه معرفی اجناس خود را دارند. محصولات فرهنگی از جمله کتاب نیز از این امر مستثنی نیست، حتی کتاب های خوب هم نیازمند تبلیغ هستند. متاسفانه در کشور ما کتاب کالایی مهجور است که توجهی به تبلیغات و معرفی آن نمی شود. کتابهای خوب در کشورمان کم تولید نمی شوند اما ویترینی برای ارایه ندارند.

رسانه ملی می تواند نقش بسیاری مهمی در تبلیغات کتاب های خوب و معرفی تازه های نشر داشته باشد اما گویی برای تبلیغات چیپس و پفک ارزش بیشتری قایل است تا کتاب با وجود اینکه مقام معظم رهبری بارها فراگیر شدن تبلیغات کتاب و کتابخوانی در دستگاههای ارتباط جمعی و تبلیغاتی را ضروری خواندند و خاطرنشان کردند که امروز برای برخی کالاها و محصولات کم اهمیت و حتی مضر تبلیغات گسترده ای در صدا و سیما و مطبوعات می شود اما برای کتاب که محصولی با عظمت و با ارزش است، تبلیغ و تشویق مناسبی صورت نمی گیرد.

 هر چند نمی شود کتاب را مانند یک برند در عرض دو دقیقه در رادیو و تلویزون تبلیغ کرد اما می توان با برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب های خوب و تازه های نشر و نویسندگان و مترجمان آنها را به مردم معرفی کرد. متاسفانه علاوه بر کتاب، نویسندگان هم مظلوم واقع شدند. در برنامه های تلویزیون به مناسبت های مختلف به خصوص در جشن های ملی و مذهبی از بازیگران، کارگردانان، ورزشکاران و خوانندگان دعوت می شود اما از نویسندگان خبری نیست.

برای ترویج کتابخوانی و تبلیغ کتاب باید از روشهای گوناگون و متنوع استفاده کرد. یک نوجوان با بازیکنان و بازیگران از طریق روزنامه و تلویزیون آشنا و به برخی از آنها علاقمند می شود و از آنها الگو برداری می کند. وقتی نویسنده و شاعری که ردی در کتاب درسی دانش آموز دارد از طریق رسانه به او معرفی شود، چه بسا نوجوان، نویسنده را الگوی خود قرار دهد و به خواندن آثار او، مطالعه کتاب و حتی نوشتن تشویق شود. دعوت از نویسندگان و شاعران به مدارس برای معرفی خود و آثارشان می تواند کمک موثری به نهادینه کردن فرهنگ مطالعه در بچه ها و تبلیغ کتاب باشد.

 محمدرضا شمس از نویسندگان کشورمان که بیشتر برای کودکان و نوجوانان می نویسد، عدم تبلیغ کتاب‌های خوب و مفید را موجب دامن‌زدن به کتاب‌های زیرمیزی ذکر کرد و به شبستان گفت: وقتی به افراد به خصوص نوجوانان کتاب‌های مفید و متناسب سن آنها را معرفی نکنیم، آنها به کتاب‌هایی مثل کتاب‌های فهیمه رحیمی روی آورند که برای آنها مفید نیست.
 

در کشورهای دیگر برای تبلیغ کتاب علاوه بر رسانه از فضاهای شهری هم استفاده می کنند.در برخی کشورها ایستگاه اتوبوس به گونه ای طراحی شده که گویی فرد در صندلی متصل به قفسه کتاب کوچکی نشسته تا در زمان رسیدن اتوبوس به مطالعه بپردازد.

  سعید کرمی، معاون علمی و فرهنگی انتشارات امیرکبیر استفاده بهینه از بهترین فضاهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای را یکی از راهکارهای غرب در تبلیغ کتاب عنوان کرد و افزود: مناسب‌ترین فضای فروشگاه‌ها به کتاب اختصاص داده می‌شود تا توجه مردم به آن جلب شود. در کانادا حتی مبل‌های راحتی و عروسک‌هایی برای بچه‌ها می‌گذارند تا مادران با خیال راحت به مطالعه بپردازند و بچه‌هایشان هم مشغول بازی با اسباب‌بازی شوند، بدین‌ترتیب با این ظرافت‌ها به تبلیغ کتاب می‌پردازند.
 

 در کنار معرفی کتابهای خوب ، تبلیغ تازه های نشر یکی از ضروریات است زیرا همه مردم کتابخوان نیستند که هرازگاهی تازه های نشر را در حوزه مورد مطالعه خود پیگیری کنند و به کتابفروشی ها سری بزنند. امروزه دیگر با پیشرفت ابزار ارتباطی، اختصاص یک قفسه به تازه ای نشر در کتابفروشی ها  اقدام کوچکی محسوب می شود. ناشران و مولفان باید برای معرفی کتابهای خود از ابزارهای ارتباطی جدید همچون موبایل و اینترنت از کانال پیامک و سایت های خبری کمک بگیرند.

 یحیی علوی‌فرد، مدیر انتشارات عموعلوی با بیان اینکه تبلیغات کتاب در غرب از همان مرحله تولید کتاب آغاز می‌شود به خبرنگار شبستان گفت: روند آماده‌سازی کتاب در غرب بدین‌صورت است که بعد از تکمیل متن، تصاویر و صفحه‌آرایی کتاب، یک شابک به کتاب اختصاص می‌یابد و آن کتاب دیگر آماده ارایه به مشتریان است. نسخه کتاب را روی سایت‌های فروش مثل آمازون، بوک متر و لولو قرار می‌دهند. این سایت‌ها حکم ویترین کتاب را دارند و مشریان می توانند کتاب مورد نظر خود را به شکل کاغذی  و یا PDF سفارش دهند.

مدیر انتشارات عموعلوی با بیان اینکه بر روی سایت‌های فروش کتاب 30 درصد متن کتاب گذاشته می‌شود، عنوان کرد: به عنوان مثال افراد از کتاب 200 صفحه‌ای می‌توانند 70 صفحه آن را ببینند و بخوانند و اگر آن را پسندیدند آن را به طور کاغذی یا غیرکاغذی سفارش دهند، این در واقع یک نوع تبلیغ کتاب است که واقعی است و گول‌زننده نیست.

 محمدرضا شمس، نویسنده با اعتقاد به اینکه غربیان از هر روش و کانالی برای تبلیغ کتاب استفاده می‌کنند، به شبستان اظهار داشت: برای مثال در غرب چند مصرعی از اشعار جدید شاعر روی شیشه شیر مشاهده می‌شود و شاعر به این حرکت افتخار می‌کند و این شیشه شیرها در تمام خانه‌ها می‌رود و نوعی فرهنگ‌سازی و تبلیغ کتاب و آن شاعر است.

 یکی دیگر از کانال های تبلیغ کتاب استفاده از وسایل کمک آموزشی و فرهنگی است. وقتی عروسک یک داستان ساخته شود یا عکس شخصیت های داستان بر روی دفتر و کیف مدرسه دانش آموزان قرار گیرد، به نوعی آن داستان تبلیغ می شود.کمال شفیعی، مدیر امور ادبی استان‌های حوزه هنری در این باره بیان کرد: وقتی در غرب داستانی مثل هری پاتر شکل می‌گیرد، گروه فیلم و انیمیشن هم شکل می‌گیرد. عروسک، فیلم، انیمیشن، کیف و حوله و وسایل بازی آن ساخته می‌شود و همه اینها در کنار هم به پیش می‌روند و همدیگر را کامل و تبلیغ می‌کنند.

این شاعر با بیان اینکه کارهای ما هدفمند نیست، تصریح کرد: عروسک دارا و سارا را ساختیم اما آیا انیمیشن و فیلم آن را هم ساختیم که مکمل هم شوند؟ دارا و سارای ما بی‌ریشه هستند و ساخت آنها با توجه به شرایط اجتماعی صورت نگرفت. فقط خواستیم کاری کرده باشیم. برای مقابله با تهاجم فرهنگی و انجام کارهای فرهنگی باید هدفمند بود نه اینکه فرمالیته کاری را انجام داد.

متاسفانه ما در زمینه تبلیغات کتاب بسیار کم کاری کردیم در صورتی که به عنوان یک کشور مسلمان و شیعی باید در زمینه کتابخوانی و تبلیغات کتاب پیشرو و پیشگام باشیم زیرا دین مبین اسلام و کلام‌­الله مجید برای مطالعه و کتابخوانی و کسب علم ارزش و اعتبار خاصی قائل شده است. اهمیت کتابخوانی در اسلام به‌قدری است که معجزه پیامبر اکرم (ص) از نوع کتاب است و در این کتاب مقدس هم اولین آیاتی که بر پیامبر (ص) نازل شده با امر به خواندن و الفاظ کتاب، قلم، و علم توأم شده است. تبلیغات کتاب با توسعه فرهنگ کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه زمینه ساز رشد و پیشرفت فرهنگی جامعه خواهد بود و در این زمینه نویسندگان، ناشران و تمام نهادهای فرهنگی و هنری باید با یکدیگر همکاری کنند.
 

 پایان پیام/